Ómunablíða undanfarið;
sól og heiðríkja þennan
sunnudag og yfir 20 stig
hér í Norðrinu.
Gróður hefur tekið svo
vel við sér í hlýindunum
undanfarið, dag eftir dag,
að tré hafa ekki aðeins
laufgast heldur byrjuð
að bera blóm;
gullregnið við hússtafninn
meira að segja að laufgast
sem er óvenju snemmt
miðað við öll fyrri árin
í Fjólugötunni, 44 talsins.
Draumsóleyjarnar mættar
í garðinn í sínum gula og
appelsínugula blómskrúða;
skyldi ein og ein hvít jafnvel
bleik, láta sjá sig síðar?
En við biðjum ekki í
yfirlæti um slík fágæti;
þökkum í auðmýkt,
skyldu slíkar Stefánssólir
birtast þegar líður fram
á sumar.
Draumsóley er líka nefnd
Melasól eða Melasóley
og sú jurt sem vex hvað
nyrst á jörðinni ásamt
hinu fagra rauðfjólulita
Vetrarblómi sem líka vex
víða hér á landi.
Draumsóley var oft
nefnd svefnurt eða
svefngras hér áður
og talið að hún hefði
róandi og slakandi
verkun ef neytt fyrir
svefn. En spurningin
er þó hvort hér var
einungis átt við sjálf
blómin í vökva og/eða
aðra hluta plöntunnar.
Hún var líka notuð til
lækninga, þótti hreinsandi.
Komið hefur í ljós að
hún er að einhverju leyti
eitruð; af valmúaætt.
Séra Björn Halldórsson,
(1724-1794), sem lengi
var prestur í Sauðlauksdal
á sunnanverðum Patreksfirði,
áleit draumsóleyjuna góða
til lækninga brjóstveiki og
við verkjum og væri blóð-
hreinsandi; hún gæti
líka hjálpað með svefn
og unnið gegn svefnleysi.
Hann talar um blóm hennar
lögð í vín áður en hennar
sé neytt í lækningaskyni.
(Ráðlegt að taka blómin
og leggja í viku í hvítvín
og taka síðan seyðið inn
í dropaformi).
Björn var mikill frumkvöðull
í garðrækt og jarðyrkju;
flestir hafa lært um hann
á sínum bernskuárum
sem forvígismann að
kartöflurækt hérlendis.
Honum sé heil þökk frá
kartöfluætum landsins!
Fyrir utan svo alla
búbótina allar götur síðan.
(Jú, mikið rétt, Dani nokkur
byrjaði með slíka ræktun
á Bessastöðum nokkru
fyrr. En útbreiðslan er
fyrst og fremst þökkuð
Birni sem hóf hana 1760).
Í ljóðinu Ævitíminn eyðist,
talar Björn um að nýta tíma
okkar vel og skila síðan
gestaherberginu vel af
okkur í hendur næsta
umönnunaraðila/ábúanda:
Ævitíminn eyðist, unnið skyldi
langtum meir.
Síst þeim lífið leiðist
sem nýtist þar til útaf deyr.
Þá er betra þreyttur fara að sofa
nær vaxið hefur herrans pund
en heimsins stund
líði í leti og dofa.
#
|